Być może taka jest większość, dająca wiarę reklamie. Dlatego warto sugerować ogółowi, że oferuje się produkty nie dla idiotów, gdyż ci pójdą zaraz do sklepu, żeby czynem udowodnić, że z całą pewnością nimi nie są. I wysupłają kasę na jakieś produkty dla inteligentnych inaczej. Ze mną jest trochę trudniej, gdyż uważam się za człowieka dość odpornego na reklamę. Ale podejść mnie można. Sprzedając, na przykład, w pakiecie jakieś szajs, którego normalnie nigdy bym nie kupił. Dajmy na to telewizję, która emituje rzekomo najlepsze filmy na świecie.
Kilka lat temu, stając się posiadaczem kablówki, otrzymałem również Canal+. I teraz mam okazję przekonać się, ze telewizja ta nieustannie, kolejny już raz, wpycha widzom filmową tandetę np. wredną „Idę”, kłamliwe „Pokłosie” i głupkowatego ”Wałęsę”. Filmy te powtarzane są o różnych porach dnia, co zapewnia dotarcie do przedstawicieli różnych grup docelowych: matek, które nakarmiły już dzieci i obejrzały „Kawę na Śniadanie”, albo „M jak Miłość” lub – po południu - młodych japiszonów, którzy mimo korków przedostali się z biurowców Ursynowa do mieszkań zakupionych w blokowisku Miasteczka Wilanów.
Oczywiście zastanawia mnie, komu jeszcze chce się to oglądać, skoro do projekcji przymuszono już rzesze widzów. W Krakowie, gdzie zorganizowano wielkie halo wokół premiery najnowszego produktu Wajdy, polityczne skisłe mleko, czy - jak określiłby to bardziej elegancko Marcin Daniec - lokalna „śmietana towarzyska”, składająca się głównie z przedstawicieli rozmaitych urzędów, uczelni, środowisk artystycznych, oraz mediów, została spędzona i usadzona za free na 4 tysiącach krzeseł w hali ocynowni, dawnej kolebce nowohuckiej ,,Solidarności". Oklaski były mizerne, podobno nie tylko z powodu wielkiego chłodu panującego we wnętrzu tego obiektu.
Mnie ,,Człowiek z nadziei” śmieszy. Myślę, że literat Głowacki napisał scenariusz obrazu o Wałęsie po prostu dla jaj, a Wajda nakręcił, żeby pokazać, że je jeszcze ma. Próbowałem kilka już razy obejrzeć to dzieło. Zwykle zatrzymuję się na scenie z milicyjnym cycem, który karmi młodą Wałęsowiczównę (jeśli to prawda, bałbym się o przyszłość potomstwa noblisty, i chyba coś w tym jest, jeśli weźmie się pod uwagę efekty wychowawcze w przypadku jego latorośli). Wymiękam ze śmiechu przy scenie wspinania się Wałęsy po stoczniowym murze. Układ ramion i nóg wspinającego się elektryka wskazuje, że do wszystkich przymiotów, jakimi szczodrze obdarowała go natura, doliczyć należy również znakomitą przyczepność do rozmaitych powierzchni, co może wyjaśniać tajemnicę jego niebywałego sukcesu życiowego.
Taką cechę posiada w naturze jeszcze tylko jaszczurka gekon, poruszająca się po pionowych ścianach dokładnie jak filmowy Wałęsa. Do niedawna była ona w logo niemieckiej firmy Wiessmann, specjalizującej się w produkcji samochodów sportowych. Firma ta, podobnie jak elektryk Wałęsa, odniosła spory sukces. Niestety, poczuła się mocna, przeinwestowała i w pewnej chwili zbankrutowała. Zbieżności w tym przypadku są oczywiste.
Jak to z tym murem w naturze było? - tego nie wiem, gdyż sam Wałęsa nie pamięta miejsca w którym chybnął do stoczni. Na szczęście film to miejsce wszystkim pokazuje, również samemu Wałęsie.
Większość obrazów u Wajdy ma kabaretowy charakter, łącznie z manieryczną grą Więckiewicza będącą pastiszem zachowania stoczniowego trybuna i doprawdy trudno przyjąć, że wyprodukowano ten film z myślą o człowieku z krwi i kości, a nie o jakiejś postaci rodem z jakieś komedii.
Oczywiście ofiarą zbiorowej iluzji padliśmy o wiele wcześniej. W moim przypadku pierwsze wrażenie, najmocniejsze, wywołane obrazami ze Stoczni Gdańskiej nakazywało nieufność wobec groteskowej postaci elektryka z wielkim długopisem, nadużywającego papieskiej i katolickiej symboliki, którego szybka, miejscami całkowicie niewyraźna gadka-szmatka brzmiała raz głupio, a raz fałszywie. Dzwonek w mojej głowie natrętnie brzęczał na alarm, ale otoczenie, składające się z przyjaciół starszych i mądrzejszych, podpowiadało: „Lechu jest jednym z nas”. A kolega, solidarnościowiec, który właśnie wrócił z Gdańska, mówił: - Nasz Lechu, to jest ktoś, prawdziwy trybun z ludu.
Na południu Polski w tym robotniku, wywodzącym się ze zdemoralizowanego pegeerowskiego środowiska, większość zapewne widziała kogoś w typie Karola Wojtyły z czasów pracy w kamieniołomach Solvayu. Człowieka głębokiej wiary oraz refleksji. I niezłomnego charakteru. Poznaniacy zaś być może drugiego Drzymałę, opierającego się na skrawku wybrzeża ciemiężycielom.
Jakiś czas temu, nie tak znów dawno temu, były przywódca Solidarności, o czym milczą media, podzielił się smutną refleksją. Powiedział w programie "Piaskiem po oczach" wprost: „Właściwie przegrałem wszystko, i polityka, i ekonomia poszły nie tak”. Przynajmniej w pewnej chwili okazał się szczery, w przeciwieństwie do swoich współczesnych epigonów, którzy.
Wałęso.. wołam dziś do Ciebie na koniec: ,,Oddaj mi moje zmarnowane głosy (wyborcze), że nie wspomnę o 100 bańkach :)” !
Kraków, 22 lutego 2015
Przypominam ten tekst sprzed dwóch lat będąc pod wrażeniem wyemitowanego dzisiaj, tj.12 lipca 2017 roku, programu Anity Gargas, który jest kolejną odsłoną postaci gdańskiego elektryka. Obraz ten, podobnie jak książki Cenckiewicza, wspomnienia Gwiazdów i Wyszkowskiego, mówi sam za siebie. W filmie tym jest jednak jedna postać, która zasługuje na uznanie. Jest nią zagubiona Maria Kiszczak, kobieta która zachowała się najuczciwiej jak umiała, czyli przekazała IPN-owi dokumenty dotyczące agenta ,,Bolka". Szlag mnie trafi, jeśli nie utrzyma ona jakiegoś orderu od wolnej Polski za ten uczynek i dożywotniej renty.
No chyba, że ta wolna Polska pragnie, aby esbeckie dokumenty pozostawały nadal w ukryciu.
Komentarze